GESCHIEDENIS VAN DE POOLSTER

De geschiedenis van de Poolster is in grote lijnen bekend, maar met name het ontstaan ervan, wie er nu precies bij de oprichting betrokken waren én de exacte datum van oprichting, daar bestaan nogal uiteenlopende meningen over.

Een artikel van wijlen Anrie Broere hierover in december 1998  in editie 4 van de Kouwe Drukte, werpt meer licht op dit onderwerp en is hieronder integraal weergegeven. Het geeft een mooi beeld van die beginjaren van de Poolster.

Heeft u meer historische informatie of -foto's van de Poolster uit die beginjaren? Stuur deze dan per email naar webredactie@verzamelkringdepoolster.nl We horen graag van u!

WARME HERINNERINGEN UIT DE IJSKAST VAN "DE POOLSTER"

Begin jaren 70 ben ik heel bescheiden begonnen een collectie schaatsen aan te leggen. Al heel gauw ontstond de behoefte aan contact met mede-verzamelaars. Allereerst om ervaringen uit te wisselen, maar ook om te ruilen. Hoe krijg en leg je contact? De tandarts bracht uitkomst! De tandarts? Ja, dat zit zo...

Ik zat in de wachtkamer en wat doe je dan (behalve wachten): je pakt de Panorama en bladert wat. Ineens zag ik de rubriek "kleine advertenties". Je kon er één - gratis - opgeven. Als echte Hollander doe je dat meteen: "Wie loopt er warm voor een koude hobby?". Met die kreet hoopte ik andere verzamelaars aan de haak te slaan. En jawel hoor! Na enige tijd werd ik gebeld door ene mijnheer Teun Sluis uit Venhuizen.

Dit werd mijn eerste contact met "De Poolster". Teun had trouwens in die tijd ook al een oproep in de "Schaatskroniek" van 1 maart 1974 geplaatst. Toen bestond de Poolster kennelijk nog niet. Het is dan ook twijfelachtig of deze club dit jaar 25 jaar bestaat*. Volgens mijn informatie is er in 1974 wél een bijeenkomst geweest in Leiden met een klein aantal verzamelaars.

Vanaf die tijd nemen mijn herinneringen met betrekking tot onze verzamelkring vastere vormen aan. In 1975 is er de gehele zomer zonder veel resultaat naar een locatie voor een bijeenkomst gezocht, totdat Gerard Mingelen ten tonele verscheen en in contact kwam met een verzamelaar c.q. handelaar uit Hasselt. Die had heel snel een ruimte gevonden en half november togen een aantal verzamelaars naar Hasselt, waar ze een goede dag hadden. Op die middag hebben ze geen Sinterklaas gezien - die tegelijkertijd werd ingehaald - maar wel heel wat "surprises" uitgepakt.

Er gingen overigens niet alleen schaatsen over de toonbank, ik kan me nog herinneren dat één van ons een hele winkelinventaris opkocht, die hij ging gebruiken om een bruin café of iets dergelijks mee in te richten... Eén van de verzamelaars van het eerste uur, Hedman Bijlsma, heeft nog een verslagje van deze bijeenkomst gemaakt onder de titel "Expositie De Winter, een winters onderonsje". Ben Treijtel uit Ilpendam maakte foto's, waarvan er hier één is afgedrukt. Zelf hield ik een mooi slijpblok over aan deze ruildag. Het leek meer op een blaasbalg, maar het was wel degelijk een echte, gemaakt door P. Larooy uit Balk.

De bijeenkomsten volgden elkaar daarna op met de regelmaat van een klok. Ze werden steeds ingeluid met een schrijven van Gerard. Ik herinner me Paterswolde. Gastheer was Wijbe Wienja, die een grote Hollandse vlag had uitgehangen om ons te laten weten waar we moesten zijn. Wijbe, bedenk ik me nu ineens, waarom geen Friese? Durfde je die niet op te hangen in dat wijde Groningse land?

In 1978 mocht ik zelf gastheer zijn in Doesburg, waar we mijn eerste tentoonstelling bekeken hebben. Een ander hoogtepunt vind ik nog steeds een bijeenkomst in restaurant "De Vijff Vlieghen" te Amsterdam, waar ons aller Jan Biegelaar ons ontving compleet met koksmuts. Het was wel een heel gesleep met al je dozen vanuit de drukke Spuistraat naar de kleine, donkere, maar o zo intieme ruimte van dit restaurant. Daar konden de Amerikanen niet alleen lekker smullen van de Hollandse stampot, maar ook van de collectie mooie schaatsen, waarmee Jan een tentoonstelling had ingericht. Hij heeft in die tijd ook nog twee boekjes samengesteld, o.a. publicatie nr. 3 van "De Poolster" (winter 1984). Publicatie 1 en 2 waren daar aan voorafgegaan samengesteld door Gerard. Ze doen nu aandoenlijk aan! Zo bekeken heeft "De Poolster" wel pionierswerk verricht en is de kwaliteit van de publicaties met sprongen voorruit gegaan.

Verschillende keren zijn we ook in Kamerik geweest, waar ex-verzamelaar Henk v.d. Hoorn voor menige interessante bijeenkomst heeft gezorgd. Op één van die bijeenkomsten heeft de heer Boxman, een wat eigenzinnige, maar daarom niet minder sympathieke verzamelaar, een vurig pleidooi gehouden om onze verzamelaarsanekdotes en belevingen te bundelen en in een boekje uit te geven. Iets voor de toekomst? Het was best een leuk idee!

Ook de bijeenkomst in Hindeloopen is het memoreren waard. Al was het alleen maar vanwege het bezoek aan het museum van Gauke Bootsma. Heel leuk vond ik dat hij daar een kleine verloting heeft gehouden, waarna iedereen met een presentje naar huis ging. Daarvan is me ook de pittige aanvaring tussen Thijs Visser en Gerard goed bijgebleven. Thijs begon "net" even te vroeg te handelen, maar Gerard - streng als altijd - stak daar een flink stokje voor en Thijs werd even in de parkeerbaan geplaatst wat betreft de uitnodigingen voor de volgende bijeenkomst. Want zo was Gerard: liep je niet in de pas en dreigde je een scheve schaats te rijden in Gerards ogen, dan liep je de kans verbannen te worden. Dit was natuurlijk wel eens irritant voor de betreffende mensen en ook voor niet-dissidente verzamelaars, die regelmatig telefoontjes kregen te beantwoorden in de trant van "waar blijft onze ...." enz. Bij een sfeerverhaal over de afgelopen 25 jaar van "De Poolster" mag dit stukje "folklore" niet ontbreken. Achteraf kan ik er tenminste wel om lachen.

Er zijn de afgelopen jaren heel wat verzamelaars afgevallen en later weer bijgekomen (ja, zelfs Thijs Visser - en hij kan het handelen nog steeds niet laten...). Ook vele nieuwe namen zijn de gelederen komen versterken.

Tot slot wil ik wel bekennen dat ik de bijeenkomsten van vroeger en nu niet graag zou missen: ze zijn een vast punt in mijn leven geworden en dat vind ik toch een grote verdienste van Gerard, die de fakkel brandende heeft gehouden en heeft doorgegeven aan de jongere, ook al weer wat eigenzinnige, generatie. Want jong of oud: verzamelaars en speciaal schaatsverzamelaars zijn een folkloristisch en eigenzinnig volkje. En als ze zo niet waren, zou er geen "Poolster" en geen "Kouwe Drukte " zijn!

*Het is eveneens onduidelijk welke personen er precies betrokken waren bij de oprichting van De Poolster. Meningen lopen nogal uiteen op dit punt. Informatie hierover is van harte welkom.

Anrie Broere